Als kritiek je lamlegt. Drie verrassend eenvoudige en effectieve tips.

Als kritiek je lamlegt

Als kritiek je lamlegt

Drie verrassend eenvoudige en effectieve tips

 

Bang voor kritiek door de paplepel

Het is je waarschijnlijk met de paplepel ingegoten: het is belangrijk wat andere mensen over je denken en zeggen. Et voilà: je hebt een vruchtbare voedingsbodem voor de angst voor kritiek! Zodra je beseft dat feedback van anderen belangrijk is, richt je je erop als een zonnebloem op de zon. Je streeft naar waarderende en lovende woorden en begint al zenuwachtig te worden als je alleen nog maar dènkt aan bestraffende of afkeurende opmerkingen.

Drie verrassend eenvoudige en effectieve tips om die angst te tackelen

Op het moment dat je merkt dat kritiek* je uit je evenwicht brengt en misschien zelfs wel ontredderd achterlaat? Dan is dit artikel voor jou! Ik geef namelijk drie verrassend eenvoudige en effectieve tips om die angst te tackelen en een enkeltje Timboektoe te bezorgen…

Angst voor kritiek heeft impact

Angst voor kritiek kan grote impact hebben. Je niet durven uitspreken uit angst voor kritiek bijvoorbeeld. Of niet kunnen slapen omdat je bang bent dat je acties zullen worden afgekraakt. Maar zelfs nog extremere impact is mogelijk en dit komt vaker voor dan je denkt: fysieke klachten zoals hoofdpijn, nekpijn, rugpijn en buikpijn, maar ook migraine of clusterhoofdpijn en zelfs hartklachten ontstaan of verergeren bij mensen met een grote angst dat zij niet goed genoeg zijn.

Denken dat je niet goed genoeg bent gaat hand in hand met angst hebben voor kritiek. Ieder puntje van kritiek komt namelijk extra intens binnen en verhevigt het gevoel niet oké te zijn.

Wat het collectieve onderbewustzijn te maken heeft met angst voor kritiek

Afkeuring en kritiek kunnen voor iemand angstaanjagend zijn. De paplepel waar ik het over had is niet als enige van invloed op het ontstaan van deze angst. Als je vroeger invloed op je eigen veiligheid wilde uitoefenen, dan deed je dat als vrouw door te zorgen dat je gedrag gewaardeerd werd. Ervaringen uit het verleden zijn geworteld in ons collectieve onderbewustzijn en oefenen daar op onderbewust niveau dagelijks invloed op ons uit. Helaas zijn situaties nog steeds actueel, waarin ‘zorgen dat de ander je waardeert’ uit lijfsbehoud pure noodzaak is.

Het zijn niet de losers en de watjes die bang zijn voor kritiek

‘Losers en watjes zijn bang voor kritiek en verder niemand.’ Maar verder niemand? Nou… dat ligt toch een beetje anders. Het zijn vooral de doorbijters en de mensen die succesvol zijn die angst voor kritiek hebben. De angst om het fout te doen en om kritiek te krijgen, spoort iemand enorm aan om zijn uiterste best te doen. Hoe meer jij je best doet, hoe succesvoller je kunt worden en hoe groter de kans is dat je positieve feedback krijgt tenslotte.

Tot zover de warming up 🙂 Nu de tips!

TIP 1 Besef dat je verslaafd bent aan feedback

Om af te komen van je angst voor feedback is het nodig dat je je realiseert dat je extreem gericht bent op feedback. Verslaafd zou je kunnen zeggen. Zorg ervoor dat je onderstaande gedachten en vragen van jezelf herkent:

  • Ik MOET feedback hebben om te weten hoe ik functioneer.
  • Pas als ik (extreem) positieve feedback heb gekregen ben ik goed (bezig).
  • Er zal toch wel íets niet goed zijn? Ik kan bijna niet geloven dat alles oké gegaan is.
  • Doe ik het wel goed?
  • Zal ik hiervoor waardering krijgen?
  • Zal iemand me voor deze actie afkraken?
  • Zal ik nu eindelijk meer waardering krijgen dan in de periode hiervoor?
  • Welk oordeel zullen ze over me vellen als ik dit niet goed doe?
  • Etc.

TIP 2 Laat nieuw licht over de zaak schijnen

Als je je eenmaal ten volle beseft dat je je leven hebt ingericht met een hardnekkige focus op feedback krijgen, dan is het tijd voor het verhelderen van je blik:

Realiseer je dat negatieve feedback die je raakt, te maken heeft met kritiek die jij aan jezelf geeft. Zegt iemand tegen je dat je wel eens wat mag afvallen en heb je daar écht last van? Dan vind je jezelf te dik en vind je zèlf dat je wel eens mag afvallen. Zegt iemand een volgende keer iets dat je raakt, besef dan onmiddellijk dat je boos bent op jezelf en dat jij zèlf degene bent die (harde) kritiek uit.

Niet die ander is een ‘gemene klootzak’ of een ‘stomme trut’, jij ZELF bent degene, die hard toe is aan een milder oordeel over jezelf.

Vraag je af of het klopt wat je jezelf wijs maakt. Ben je ècht zo slecht, dom, onhandig of lelijk? Realiseer je dat JOUW waarheid niet DE waarheid hoeft te zijn. Voorbeeld: er zijn jonge vrouwen die zeker weten dat ze een dikke vrouw in de spiegel zien, terwijl ze in werkelijkheid een prachtig slank lichaam hebben.

Dus toets de kritiek die je op jezelf hebt. Vraag bijvoorbeeld aan drie lieve mensen in je omgeving hoe zij erover denken**.

Realiseer je dat feedback altijd informatie geeft over degene die de feedback geeft. Bedenk, dat de ander zichzelf met de zweep geeft als hij of zij jou bekritiseert en dat hij of zij zijn reactie slechts op jou projecteert. Als ik van mezelf geen papiertje op de grond mag gooien zal ik kritiek geven als jij dat wèl doet. De informatie die jij gratis bij de door mij geuite kritiek krijgt, is de wetenschap dat ik dit gedrag van mezelf niet tolereer.

Je krijgt dus een kijkje in de normen en waarden van de ander op het moment dat hij of zij jou bekritiseerd. Ook bij positieve feedback werkt het zo: de ander vindt jouw gedrag, kleding of houding adequaat en zou dat zelf ook zo doen.

Best een aardig idee trouwens om ook eens te toetsen in hoeverre jij zelf kritiek hebt op iemand en jouw normen en waarden ‘opdringt’…

TIP 3 Herformuleer de kritiek

Start met het opnieuw formuleren van de kritiek zodra je merkt dat je er last van hebt. Maak het zo vriendelijk en objectief mogelijk. Een paar voorbeelden van het omzetten van gedachten die je over jezelf kunt hebben als je kritiek krijgt:

  • De ander: Je hebt een fout gemaakt!
  • Jij: ‘Ik heb een onvergeeflijke blunder begaan!’
  • Maak hiervan à‘Ik heb me vergist, maar morgen herstel ik het’.

 

  • De ander: Je wordt oud!
  • Jij: ‘Ik ben ontzettend oud, rimpelig en lelijk’
  • Maak hiervan à‘Ik ben geen 20 meer, maar ik voel me nog steeds diezelfde vrolijke meid’.

 

  • De ander: Weet je dat niet eens?
  • Jij: ‘Ik ben het domst van allemaal’
  • Maak hiervan à‘Op deze vraag moest ik het antwoord schuldig blijven, maar dat is oké. Niet iedereen heeft dezelfde kennis’

 

Als je al je niet-zo-realistische- en vaak keiharde kritiek op jezelf vervangt door een objectief en realistisch beeld, dan heb je de sleutel naar schouders ophalen, glimlachen, herkennen en ontspannen.

Kritiek legt je niet langer lam, maar voorziet je slechts van informatie over jezelf of over de ander.